Biologia medyczna i anatomia funkcjonalna

Przedmiot podstawowy

semestr 01

Ćwiczenia

(M17) Prezentacje multimedialne
(M22) Wykłady
(M4) Dyskusja
(M6) Film
(M8) Pogadanka

(F1) Aktywność na zajęciach
(F4) Odpowiedź ustna
(F8) Referat

(P4) Test

INFORMACJE O NAUCZYCIELACH AKADEMICKICH

OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA KARTĘ: dr Mariola Agnieszka Woronkowicz

WYMAGANIA WSTĘPNE

Znajomość podstaw budowy histologicznej oraz anatomii człowieka w zakresie kursów I stopnia.

CELE PRZEDMIOTU

Zapoznanie studentów ze złożonością budowy organizmu człowieka oraz czynnikami zakłócającymi jego prawidłowe funkcjonowanie w przebiegu ontogenezy.

ĆWICZENIA

1: Organizm człowieka jako system biologiczny zintegrowanych strukturalnie i czynnościowo narządów i układów. Charakterystyka zależności pomiędzy strukturami anatomicznymi a odpowiadającymi im mechanizmami fizjologicznymi. Cykl życiowy komórki i jego regulacja w różnych tkankach. Lokalizacja i przebieg procesu spermatogenezy i owogenezy, regulacja hormonalna.

2: Podstawy embriologii człowieka - etapy rozwoju zarodkowego u człowieka – zapłodnienie, bruzdkowanie, implantacja, kształtowanie się listków zarodkowych i ich różnicowanie się w poszczególne tkanki i narządy. Powstawanie, budowa i funkcje błon płodowych. Łożysko i bariera łożyskowa – budowa i funkcje. Czynniki teratogenne i powstawanie wad rozwojowych - wada wrodzona a wada genetyczna. Obraz kliniczny najczęściej występujących wad wrodzonych. Epigenetyczne mechanizmy rozwoju embrionalnego – morfogeneza i indukcja embrionalna. Teoria „programowania płodowego” dysfunkcji i chorób u człowieka, np. funkcjonowania osi podwzgórze-przysadka-nadnercza.

3: Wybrane zagadnienia z genetyki człowieka- prawa dziedziczenia, źródła zmienności genetycznej, kariotyp, choroby genetyczne, typy dziedziczenia. Struktura i funkcja kwasów nukleinowych, proces replikacji. Budowa chromatyny. Genom i kariotyp człowieka – ilość i zróżnicowanie chromosomów. Poziomy regulacji czynności biologicznych komórki. Geny i allele – pojęcie, budowa, rodzaje i funkcje. Kod genetyczny, procesy transkrypcji i translacji.

4: Determinacja płci u człowieka: sekwencja zdarzeń w różnicowaniu płci i zaburzenia tego procesu. Wybrane geny z chromosomu X i Y raz ich udział w regulacji różnych procesów. Zaburzenia regulacji ekspresji genów i ich skutki dla funkcji organizmu. Genom mitochondrialny: cechy budowy, różnice w stosunku do genomu jądrowego, znaczenie w regulacji funkcjonowania komórek. Znaczenie genetyki w diagnostyce, leczeniu i profilaktyce różnych chorób.

5: Molekularne podłoże zjawisk biologicznych w stanie zdrowia i w przebiegu chorób. Molekularne podstawy rozwoju nowotworów. Charakterystyka chorób w kontekście zmian inwolucyjnych – choroby autoimmunologiczne, choroby degeneracyjne układu nerwowego, choroby cywilizacyjne – uwarunkowania genetyczne i środowiskowe. Układ odpornościowy a integralność organizmu. Zaburzenia masy ciała u osób w podeszłym wieku – patogeneza i skutki zdrowotne. Molekularne podstawy chorób Parkinsona i Alzheimera. Aktywność fizyczna jako terapia wspomagająca w chorobach wieku podeszłego.

6: Rola czynników środowiskowych w procesach zdrowia i starzenia – składniki diety, zanieczyszczenie powietrza, specyficzne cechy klimatu miasta, promieniowanie słoneczne, zanieczyszczenie światłem. Integracyjna rola układu nerwowego i hormonalnego w prawidłowym funkcjonowaniu ustroju.

OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA W SEMESTRZE

<tableborder="1">

LITERATURA:

1). Bal J. Genetyka medyczna i molekularna. PWN, Warszawa, 2017

2). Drewa G. Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów. 2012, Elsevier Health Sciences.

3). Bartel H. , Moore K.L. , Zabel M. , Torchia M.G. Embriologia i wady wrodzone. Od zapłodnienia do urodzenia. 2013, Edra Urban & Partner

4). Bartel, H. Embriologia: podręcznik dla studentów. 1995, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

5). Marchewka A, Dąbrowski Z, Żołądź JA. Fizjologia starzenia się. 2012, PWN, Warszawa.

6). Traczyk W. Fizjologia człowieka w zarysie. 2013, PZWL, Warszawa

7). Ball, S. Chemia szarych komórek. 2003, Medyk, Warszawa.

8). Leszek, J. Choroby otępienne. Teoria i praktyka. 2003, Wydawnictwo Continuo, Wrocław.

9). Anna Skrzatek Aktywny senior człowiek spełniony. 2018, PZWL, Warszawa

EK1 Wiedza:

Zna podstawy regulacji funkcjonowania tkanek i narządów jako zintegrowanego systemu.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_W01, M2_W02

EK2 Wiedza:

Zna przebieg cyklu życiowego komórek somatycznych i rozrodczych oraz mechanizmy regulujące jego prawidłowy przebieg.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_W02, M2_W03

EK3 Wiedza:

Zna działanie czynników teratogennych i skutki ich działania.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_W02, M2_W03

EK4 Wiedza:

Zna molekularne podstawy dziedziczenia, mechanizmy przepływu informacji genetycznej i regulacji jej ekspresji oraz źródła zmienności organizmów

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_W03

EK5 Wiedza:

Zna mechanizmy odpowiedzialne za rozwój chorób, ze szczególnym uwzględnieniem chorób wieku podeszłego.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_W04, M2_W06, M2_W09

EK6 Umiejętności:

Potrafi prawidłowo interpretować skutki działania niekorzystnych czynników środowiskowych na stan tkanek i narządów.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_U14

EK7 Umiejętności:

Potrafi rozpoznać wybrane choroby genetyczne i wady wrodzone oraz rozwiązywać problemy genetyczne i przeprowadzić analizę rodowodu.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_U05, M2_U08

EK8 Umiejętności:

Potrafi dokonać syntezy informacji odnośnie wpływu zewnętrznych czynników środowiskowych oraz stylu życia na stan biologiczny populacji i wyciąga na tej podstawie odpowiednie wnioski.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_U03, M2_U07, M2_U13

EK9 Kompetencje społeczne:

Ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz gotowość podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za współrealizowane zadania.

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_K01, M2_K05

EK10 Kompetencje społeczne:

Stosuje zdobytą wiedzę w profilaktyce zdrowotnej

- odniesienie do efektów kierunkowych M2_K06, M2_K09

OCENA FORMUJĄCA – SKŁADOWE:

1: Aktywność na zajęciach

2: Odpowiedź ustna

3: Referat

OCENA PODSMOWUJĄCA

1: Zaliczenie pisemne - test

WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU

1: Pozytywna ocena przygotowanego referatu

2: Aktywność na zajęciach

3: Opanowanie minimum 50% wiedzy - zweryfikowane zaliczeniem końcowym

KRYTERIA OCENY

EFEKT KSZTAŁCENIA 1

EFEKT KSZTAŁCENIA 2

EFEKT KSZTAŁCENIA 3

EFEKT KSZTAŁCENIA 4

EFEKT KSZTAŁCENIA 5

EFEKT KSZTAŁCENIA 6

EFEKT KSZTAŁCENIA 7

EFEKT KSZTAŁCENIA 8

EFEKT KSZTAŁCENIA 9

EFEKT KSZTAŁCENIA 10