Historia kultury fizycznej

semestr 01

Ćwiczenia
Ćwiczenia terenowe
Wykład

(M1) Burza mózgów
(M14) Pokaz slajdów
(M16) Praca w grupach
(M17) Prezentacje multimedialne
(M21) Wycieczka
(M22) Wykłady
(M4) Dyskusja
(M5) e-Learning
(M6) Film

(F1) Aktywność na zajęciach
(F2) Ćwiczenia praktyczne
(F3) Kolokwium
(F4) Odpowiedź ustna
(F8) Referat

(P1) Egzamin pisemny
(P2) Egzamin ustny

Zapoznanie studentów z historią wychowania fizycznego, higieny i sportu na tle ogólnych dziejów wychowania i kultury ze szczególnym uwzględnieniem roli osób starszych. Zapoznanie studentów z historią wychowania fizycznego, higieny i sportu na tle ogólnych dziejów wychowania i kultury ze szczególnym uwzględnieniem roli osób starszych. Pokazanie różnic w akceptacji kultury fizycznej osób starszych na tle dziejów jako tła do szkicu współczesnej aktywności fizycznej osób starszych.

wykłady

W 1 - Przedmiot historii kultury fizycznej - cel i zakres, literatura. Geneza ćwiczeń

fizycznych, ich pierwotne formy. Rola osób starszych w społeczeństwach pierwotnych.

W 2 – Kultura fizyczna na terenie kolebek dawnych cywilizacji (Mezopotamii, Egiptu, Indii, Chin). Kulturowa rola osób starszych w innych cywilizacjach.

W 3 - Czynniki warunkujące charakter kf w starożytnej Grecji.

W 4 - Kultura fizyczna w Sparcie, agoge, rola geruzji. Wychowanie dzieci i kultura fizyczna osób dorosłych w starożytnych Atenach.

W 5 - Sakralny charakter Igrzysk Starożytnych i Igrzysk Olimpijskich.

W 6 - Klasowy charakter kultury fizycznej w Rzymie. Rola osób starszych (senat).

W 7 - Czynniki warunkujące charakter kf w średniowieczu (stanowy). Asceza.

W 8 - Wychowanie rycerskie i dworskie, rzemieślnicza i plebejska kf.

W 9 - Źródła i uwarunkowania rozwoju kf w okresie Odrodzenia oraz Oświecenia w

Europie i Polsce, czołowi przedstawiciele, główne inicjatywy. Szlacheckie formy KF w Oświeceniu.

W 10 - Determinanty rozwoju kf w Europie w XIX w.

W 11 - Geneza i rozwój głównych systemów gimnastycznych.

W 12 - Początki gimnastyki w szkołach europejskich jako przedmiotu i kształcenia dla

niego nauczycieli.

W 13 - Pionierskie placówki gimnastyczne na ziemiach polskich, gimnastyka osób dorosłych.

W 14 - Wprowadzenie gimnastyki do szkół na ziemiach polskich jako przedmiotu nauczania i

przygotowanie nauczycieli.

W 15 - Pozaszkolne wychowanie fizyczne na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX

wieku.

W 16 - Narodziny nowoczesnego sportu - etapy jego instytucjonalizacji.

W 17 - Ruch wycieczkowy i krajoznawstwo w XIX i na początku XX wieku ważną formą aktywności osób dorosłych.

W 18 - Udział osób dorosłych w imprezach rekreacyjnych na przełomie XIX i XX wieku.

W 19 - Geneza i rozwój nowożytnego ruchu olimpijskiego.

W 20 - Początki polskiego olimpizmu i jego pierwsi bohaterowie.

W 21 - Źródła i rozwój sportu na ziemiach polskich, pionierskie stowarzyszenia kf,

znaczenie działalności. Pierwsze kluby i związki sportowe.

W 22 - TG „Sokół” jako stowarzyszenie jednoczące mieszczan i elity intelektualne.

W 23 - Ruch parków gier i zabaw ruchowych, ogrody Frőbla, Jordana i Raua.

W 24 - Kultura fizyczna w Polsce międzywojennej, struktury organizacyjne jej nurtu

społecznego i państwowego. Państwowy urząd WFiPW i jego znaczenie dla rozwoju kultury fizycznej w Polsce.

W 25 - Konspiracyjna kf podczas II wojny światowej

W 26 -. Ogólna charakterystyka rozwoju kf na świecie i w Polsce po II wojnie światowej. Sport jako narzędzie propagandy socjalistycznej.

W 27 - Rozwój stowarzyszeń rekreacyjnych w Polsce po II wojnie światowej. Wczasy pracownicze.

W 28 - Rozwój sportu osób starszych na świecie i w Polsce - ruch „Masters” w XX i XXI wieku

W 29 - Odrodzenie organizacji rekreacyjnych i turystycznych w dobie transformacji ustrojowej.

W 30 - Podsumowanie przerobionego materiału, omówienie zasad egzaminu.

Ćwiczenia

C 1 - Zajęcia organizacyjne - cel ćwiczeń oraz zasady ich prowadzenie i zaliczenia,

literatura.

C 2 - Ideał kalokagatii jako ponadczasowa spuścizna starogreckiego wychowania fizycznego.

C 3 - Igrzyska olimpijskie w starożytnej Grecji i sport w Rzymie.

C 4 - Średniowieczne wychowanie rycerskie jako kolebka fair play (etos rycerski).

C 5 - Wychowanie fizyczne w niemieckich filantropinach i działalności Komisji Edukacji

Narodowej w Polsce.

C 6 – Rekreacja i kultura czasu wolnego osób dorosłych w XIX wieku – ćwiczenia fizyczne, gry stolikowe i karciane – pokaz w wykonaniu studentów

C 7 - Szwedzki i niemiecki system gimnastyczny - zalety i wady pod kątem .

C 8, 9 - Towarzystwo Gimnastycznego „Sokół” - formy działalności i jej znaczenie dla

rozwoju polskiej kultury fizycznej. Zwarta Brać – grupa seniorów ćwicząca w TG „Sokół” Wycieczka dydaktyczna do krakowskiej „Sokolni”.

C 10 - Henryk Jordan i początki ruchu rekreacyjnego na ziemiach polskich.

C 11 – Skauting jako system wychowania młodzieży i aktywność na całe życie – przeprowadzenie symulacji zbiórki harcerskiej w terenie.

C 12 - Nowożytny ruch olimpijski - filozofia olimpizmu Pierre’a de Coubertina.

C 13 – Kultura fizyczna i sport jako narzędzie propagandy w PRL-u.

C 14 - Organizacje rekreacyjne w Polsce po II wojnie światowej.

C 15 - Podsumowanie przerobionego materiału, Zaliczenia.

Literatura obowiązkowa

1. W. Lipoński, Historia sportu, PWN 2007

2. M. Ordyłowski, Historia kultury fizycznej - Starożytność - Oświecenie, Wrocław 1997

3. E. Kałamacka, Dawne poglądy medyczne na temat starości, Lublin 2006, s. 142-145

4. E. Kałamacka, Sport a promocja zdrowia na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku. [w:] Z dziejów kultury fizycznej w Polsce (red. Zaborniak S.), Rzeszów 2005, s. 33-43

5. M. Orlewicz-Musiał, K. Talar, Kultura fizyczna osób starszych – moda czy konieczność? (współaut. K. Talar) [W:] Człowiek w zdrowiu i chorobie, pod red. E. Barnaś, Tarnów 2016, s. 559-570

6. M. Orlewicz-Musiał, Geneza i rozwój sportu osób starszych na świecie i w Polsce, [w:] Z tradycji kultury fizycznej w 150-lecie sportu w Polsce, pod red. I. Pezdan-Śliż i M. Przydział, Rzeszów 2018, s. 664-679

7. D. Dudek, Materiały pomocnicze do ćwiczeń z historii rekreacji ruchowej, Kraków 2005

Literatura dodatkowa

1. M. Orlewicz-Musiał, Turystyka aktywna Polaków pod zaborem austriackim w dobie autonomii galicyjskiej (1867–1914), Kraków 2019, też: wydawnictwo elektroniczne)

2. http://repozytorium.awf.krakow.pl/xmlui/handle/20.500.12053/472

3. M. Orlewicz-Musiał, A. Kurek, 130 lat turystycznej działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Krakowie (1885 – 2015), Kraków 2017, też: wydawnictwo elektroniczne)

4. http://repozytorium.awf.krakow.pl/xmlui/handle/20.500.12053/145

5. M. Orlewicz-Musiał, Turystyka kwalifikowana jako międzypokoleniowa forma aktywności fizycznej [w:] Aktywność ruchowa ludzi w różnym wieku, Szczecin 2005

6. Kronika sportu, red. M. Michalik, 1993

Efekt kształcenia:

student posiada podstawowe wiadomości z zakresu przedmiotu w dziedzinie dziejów wychowania fizycznego i sportu z uwzględnieniem osób starszych. Wykorzystując opanowaną wiedzę potrafi przytoczyć przykłady zachęcające osoby starsze do uczestnictwa w aktywności fizycznej.

Ocena obejmuje całosemestralną aktywność studenta na ćwiczeniach obejmującą: opanowanie umiejętności wdrażania teoretycznej wiedzy uzyskanej na zajęciach teoretycznych w życie podczas pracy z osobami starszymi, zdolność wykorzystania wiedzy historycznej do motywacji seniorów w trakcie zajęć indywidualnych, umiejętność wykorzystania systemów wychowania fizycznego do współczesnego systemu andragogiki, organizacja zawodów sportowych osób starszych w oparciu o wiedzę historyczną.

brak